To najprawdopodobniej najważniejszy i najsłynniejszy produkt pochodzący z Cinque Terre. Niesamowite, likierowe wino, które produkuje się z winogron rosnących na wzgórzach otaczających pięć słynnych wiosek. Produkcja Sciacchetrà jest tak bardzo ciężka i pracochłonna, że jego producenci nazywani są bohaterskimi winiarzami! Sprawdźmy więc, co też sprawia, że to wino jest tak wyjątkowe 😉
Historia
Pierwsze winnice powstały w Cinque Terre w czasach, gdy starożytni Grecy założyli tu swoje kolonie. Potem starożytni Rzymianie udoskonalili proces producji lokalnego wina. Następnie, w średniowieczu, zaczęto budować na wzgórzach tarasy. Dzięki nim możliwe było powiększenie obszaru, na którym można było uprawiać więcej winorośli. Podczas następnych stuleci, winnice i produkcja wina stały się podstawowym źródłem dochodu lokalnych mieszkańców. Nawet na początku XX w. , kiedy na terenie Cinque Terre panowała bieda, produkcja Sciacchetrà nie została przerwana. W 1920r. tutejsze winorośle zostały zaatakowane przez pasożyta zwanego phylloxera , który praktycznie doszczętnie je wszystkie zniszczył (!). Na szczęście, w 1930r. nowe, odporne odmiany zostały posadzone na tych terenach. W latach 70-tych zostały wprowadzone mechaniczne wagoniki, które do dziś ułatwiają producentom Sciacchetrà przemieszczanie się z winogronami podczas winobrania. W latach 90-tych produkcja Sciacchetrà zaczęła znacząco rosnąć i dzięki temu, dzisiaj jest ona jednym z podstawowych elementów lokalnej ekonomii.
Gdzie znajdują się winnice?
W Cinque Terre winnice usytuowane są na stromych zboczach gór. Zbocza, jak już wcześniej wspomniałam, są pokryte tarasami. Każdy taras wspierany jest typowym murem wybudowanym bez zaprawy, tzw. muro a seccho. Tarasy oraz mury są fundamentalne w całej Ligurii, bo to właśnie one zapobiegają obsunięciom ziemi i skał ze zboczy.
Nazwa
Nie jest pewne skąd pochodzi nazwa Sciacchetrà. Niektórzy twierdzą, że pochodzi ona od greckiego słowa “shekar” , które oznaczało “sfermentowany napój”. Jednak najczęściej wspominanym źródłem pochodzenia nazwy Sciacchetrà jest słowo pochodzące z dialektu liguryjskiego “sciaàca”, które oznacza “wyciskać” albo “ugniatać”.
Wymowa
Sciacchetrà = Szaketra’
Sciacchetrà DOC
Autentyczne Sciacchetrà może być produkowane tylko w prowincji La Spezia. I tak właśnie większość Sciacchetrà produkowana jest w pięciu wioskach Cinque Terre. Sciacchetrà uzyskało oznaczenie wina DOC (Denominazione di Origine Controllata) , które gwaranuje, że wino posiadające to oznaczenie jest wysokiej jakości. W Cinque Terre jest 21 producentów Sciacchetrà. Więcej o winie z Cinque Terre pisałam tutaj. Zdecydowanie, moim ulubionym producentem Sciacchetrà jest Azienda Agricola Possa z Riomaggiore 🙂 Jeśli jesteście w Riomaggiore naprawdę warto zajrzeć do winnicy Heydi, właściciela winnicy Possa 😉
Rodzaje winogron używane do produkcji Sciacchetrà
Sciacchetrà jest winem likierowym i można je produkować tylko z precyzyjnie określonych rodzajów winogron.:
Bosco (min 40%) – winogrona, typowe dla Ligurii
Albarola (max 40%) – lokalne, winogrona, rosnące w Ligurii
Vermentino (max 40%) – rodzaj winogron występujący w Ligurii i na Sardynii.
Jak produkuje się Sciacchetrà ?
Kiedy winogrona są gotowe do zbioru, rozpoczyna się winobranie. w Cinque Terre jest to bardzo skomplikowana operacja. Winnice znajdują się na stromych zboczach i należy być bardzo ostrożnym, żeby nie spaść z tarasów, na których znajdują się winorośle (między tarasami jest około półtora metra różnicy wysokości!). Żeby jeszcze bardziej utrudnić zbiór, winorośle są dość niskie, więc aby zebrać winogrona często trzeba to robić na kolanach albo wręcz na leżąco 😉 !!!
Następnie, po wybraniu najpiękniejszych kiści winogron, które są przeznaczone do produkcji Sciacchetrà przechodzi się do następnego etapu. Winogrona rozkłada się na specjalnych kratach albo rozwiesza się w przewiewnych, suchych piwnicach, aby się tam wysuszyły.
Pozostawia się je tak przez miesiąc albo dwa. Następnie, gdy są odpowiednio podsuszone, przechodzi się do kolejnego etapu … sgranatura. Polega on na łuskaniu kiści winogron z wysuszonych owoców winogron. Zdejmowanie wysuszonych owoców z kiści wykonywane jest ręcznie (!).
Następnie owoce winogron zostają ugniatane (z reguły zostają zdeptane). Właśnie od tej części procesu produkcji prawdopodobnie pochodzi nazwa Sciacchetrà. Kolejnym etapem jest przelanie wszytkiego (płynu, który uzyskało się ze zgniecionych winogron oraz zgniecione winogrona) do metalowych beczek. Tam pozostają one przez następny miesiąc albo dwa.
Po okresie spędzonym w metalowych beczkach, cały płyn zostaje przelany ponownie. Tym razem do drewnianych beczek. A co dzieje się ze skórkami winogron?
Skórki zostają przeniesione do specjalnej prasy zwanej “torchio” i tam ponownie zostają wyciśnięte i zgniecione. Tym sposobem producenci Sciacchetrà uzyskują dodatkowe ilości wina. Kiedy skórki są już pozbawione zupełnie wilgoci zbiera się je do jednego zbiornika i można je jeszcze wykorzystać np. przy produkcji napojów wysokoalkoholowych takich jak grappa.
Po ostatnim wyciskaniu i przelaniu do drewnanych beczek, Sciacchetrà pozostaje w nich przez przynajmniej jeden rok. Po upływie tego czasu, wino jest gotowe do zabutelkowania i sprzedaży. Istnieje również Sciacchetrà Riserva DOC , które pozostaje w drewnanych beczkach przez 3 lata i dopiero po tym okresie jest butelkowane.
Smak
Nawet jeśli jest to wino likierowe, nie jest ono zbyt słodkie. Pijąć je ma się wręcz wrażenie, że jest trochę wytrawne, nawet jeśli jednocześnie czuje się jego słodycz. Może być podawane do deserów, serów czy jako wino do medytacji po posiłku.
Ilości
Cinque Terre nie mają wielkich powierzchni uprawnych. Stąd producenci Sciacchetrà mogą corocznie wyprodukować ograniczone ilości tego trunku. Rocznie produkuje się tylko kilka tysięcy butelek Sciacchetrà.
Cena
Ze wzgędu na ogrom pracy, jaki jest potrzebny do wyprodukowania Sciacchetrà oraz ze względu na ograniczoną ilość trunku, która jest dostępna na rynku, cena jest dość wysoka. Najtańsze Sciacchetrà jakie można znaleźć na rynku kosztuje 30€ za 0,375l butelkę. Jednak butelka dobrej jakości Sciacchetrà kosztuje od 50€ za 0,375l w górę. Jeśli znajdziecie stary rocznik Sciacchetrà (typu 5 letnie) może ono kosztować od 130€/150€ za 0,375l buletkę. Z kolei jeśli chcielibyście zakupić Sciacchetrà Riserva należy przygotować się na wydatek rzędu 100€ za 0,375l butelkę albo więcej.
Z pewnością Sciacchetrà jest drogie, jednak jeśli pomyśli się ile pracy i czasu należy poświęcić na wyprodukowanie jednej butelki tego trunku, można dojść do wniosku, że jest ono właściwie tanie 🙂 Na pewno warte jest każdego euro, które się na nie wydaje! I jeśli szukacie autentycznej, typowej pamiątki z Cinque Terre, Sciacchetrà jest najlepszą rzeczą jaką możecie sobie tutaj sprawić!
Spodobał Ci się tekst? Będzie mi bardzo miło, jeśli zostaniemy w kontakcie! Możesz polubić That’s Liguria! na Facebooku ! Znajdziesz tam codziennie nowe zdjęcia, inspiracje i ciekawe informacje 😉
